سکانس پلان چیست؟
سکانس پلان تکنیکی در فیلمبرداری است که کل روایت داستانی در یک شات و یک سکانس بدون کات و تدوین فیلمبرداری میشود. البته به سکانس پلان (لانگ تیک) هم گفته میشود که کمی اشتباه است زیرا لانگ تیک یعنی برداشت بلند اما سکانس پلان به یک برداشت بلند بدون کات می‌گویند.
برای مثال فیلمسازی می‌تواند یک سکانس را لانگ تیک بگیرد و مدت زمانش هم ۳ دقیقه باشد اما در فیلمش سکانس‌های دیگر با کات موجود است پس به چنین فیلمی سکانس پلان نمیگویند. فیلمی که سکانس پلان است یعنی به هیچ عنوان کات ندارد، حتی کات پنهان، اما فیلمی می‌تواند لانگ تیک باشد و کات هم بزند.
سکانس پلان در تاریخ سینما
در تاریخ سینما، برداشت بلند در فیلم های زیادی سابقه داشته است اما در طبقه‌بندی تاریخی اصولاً استفاده‌ی عمدی این تکنیک را به اورسن ولز در فیلم «همشهری کین» نسبت داده‌اند.
همچنین در برخی از آثار قبل از «همشهری کین» فیلم‌هایی می‌بینیم که در تعدادی از سکانس‌های خود از لانگ‌تیک در میزانسن‌دهی استفاده کرده‌اند. برای مثال در فیلم «قاعده‌ی بازی» اثر ژان رنوار یا «ام» فریتز لانگ، برخی از صحنه‌ها فیلمساز سکانسی را با تداومی خطی و بدون کات به تصویر کشیده است.
اما بعد از «همشهری کین» بود که منتقدها و نظریه‌پردازان سینما شروع به موافقت و مخالفت با این تکنیک نمودند تا اینکه در سال 1948 آلفرد هیچکاک پا را فراتر گذاشت و یک فیلم کاملا لانگ تیک به نام «طناب» را جلوی دوربین برد.
البته در آن زمان ساخت یک فیلم کاملا سکانس پلان کاری غیر ممکن بوده است زیرا تجهیزات آن زمان مانند امروز نبوده و حتی گفته میشود فیلم طناب هیچکاک بخاطر کم بودن نگاتیو فیلمبرداری که در درون دوربین جای میگرفت هشت کات در سراسر فیلم خورده است اما به نوعی تدوین شده تا بتوان این فیلم را اولین و مهم ترین فیلم سکانس پلان تاریخ سینما دانست.
از دیگر کارگردان های تاریخ سینما که در فیلم هایشان از سکانس پلان به زیبایی استفاده می کردند میتوان به نام های بزرگی مثل اینگمار برگمان، آندری تارکوفسکی نیز اشاره کرد.
کاربرد استفاده از لانگ تیک و سکانس پلان
در این راستا منتقدان زیادی بودن که بیشتر نظریه‌های آیزنشتاین داشتند و با این تکنیک مخالف بودند و سینما را فقط در قالب مونتاژ تعریف می‌کردند، اما از سوی دیگر "آندره بازن" مشهورترین مدافع لانگ تیک و سکانس پلان، این سبک از فیلمبرداری را بسیار ستایش می‌کرد و در دل نظریه‌هایش فرم این موضوع را مورد کاوش قرار داد.
پس از دهه‌ی پنجاه تکنیک لانگ تیک وارد سینمای شرق و شوروی شد و آنها که با تدوین و کات‌های مکرر کار می‌کردند، برداشت بلند را تبدیل به اصول و زبانی مفهومی کردند تا جایی که امروز این زبان در سینمای اروپای شرقی از "میکلوش یانچو" و "آندری تارکوفسکی" گرفته تا "بلا تار" و "تئو آنجلوپولوس" ماندگار شده است.
در اصل تکنیک سکانس پلان که دوربین به شکلی سیال تمام فیلم را در یک شات طولانی ثبت میکند، برای پیوسته و واقعی بودن زمان کاربرد دارد.
البته همیشه در هنر ساختار شکنی های خاص و جذابی وجود داشته که از یک تکنیک برای بیان مضمون های مختلف بیان شود. در کل هر فیلمی که این تکنیک را برای هر مضمونی برگزیند همیشه قابل ستایش نیست، بلکه منطق سکانس پلان و لانگ تیک باید به مثابه‌ی سوژه، زمان و مکان و محتوای آن باشد و بدون این المان‌ها آن فیلم فقط یک اثر دکوری و تصنعی است.
لانگ تیک‌های جذاب در سینمای امروز
لیست لانگ تیک‌های که در ادامه می بینید، مانند لیست فیلم‌های منتخب هر سینما دوستی ممکن است به هیچ عنوان برای شما قانع کننده و جذاب نباشد. در اصل انتخاب این لیست بر این اساس صورت گرفته است که محتوا و قالب به یکدیگر کمک کرده باشند و صرفا یک سکانس پلان برای قدرت نمایی هزینه نباشد.
کارگردان: الخاندرو گونسالس اینیاریتو
فیلم بردار: امانوئل لوبزکی
کارگردان: آلفونسو کوارون
فیلم بردار: امانوئل لوبزکی
- سریال کاراگاه حقیقی True Detective (قسمت چهار فصل اول)
کارگردان: Cary Joji Fukunaga
فیلم بردار: Adam Arkapaw
- فیلم سینمایی فرزندان انسان Children of Men
کارگردان: آلفونسو کوارون
فیلم بردار: امانوئل لوبزکی
- فیلم سینمایی تاوان Atonement
کارگردان: Joe Wright
فیلم بردار: امانوئل لوبزکی
سکانس پلان و تکنولوژی
البته سینما به قدری پیشرفت کرده است که دیگر هیچ وقت نمی‌شود به چشم ها اعتماد کرد. بسیاری از صحنه‌ها در سینمای امروز وجود دارد که به نظر سکانس پلان ساخته شده‌اند اما کات‌های مخفی و نرمی در آنها وجود دارد که هرکسی قادر به تشخیص آن نیست. سینمای دیجیتال چنان پیشرفتی کرده که تشخیص بیننده را بسیار دشوار میکند. مثلا فیلم 1917 به کارگردانی "سام مندز" از دو سکانس پلان تشکیل شده است اما در حقیقت چنین نیست و کات‌های مخفی زیادی در فیلم وجود دارد، البته که این موضوع از ارزش ساخت این فیلم کم نمیکند.
دیدگاه خود را بنویسید